RTPIPE (Termoplastik Kompozit Borularda Eş Zamanlı, Zıt Yönlü, Kesintisiz, Çiftli Sarım Teknolojilerinin Geliştirilmesi)

Günümüzde takviyeli termoplastik boruların geliştirilmesiyle birlikte çelik ve plastik borular yerini yavaş yavaş yeni nesil kompozit borulara bırakmaktadır.

Kompozit borular, “reinforced thermoplastik pipe” (RTP) veya Thermoplastik Compozite Pipe (TCP) olarak bilinmektedir.  Bu borular iç katman, takviye katmanı ve dış katmandan oluşmaktadır. İç ve dış katmanlarda Polietilen (PE), Polipropilen (PP), Çapraz bağlı polietilen (PEX), Poliamid (PA), Polifenilen sülfid (PPS), Poliviniliden florür (PVDF) gibi malzemeler kullanılabilirken takviye katmanında cam elyaf, karbon elyaf, aramid ve kevlar gibi malzemeler kullanılabilmektedir.

RTP boruların kullanım yerleri:

• Petrol ve doğal gaz toplama ve iletim hatları;
• Yüksek basınçlı su taşıma hatları;
• Offshore ve onshore uygulamaları;
• Jeotermal boru hatları;

Aşağıdaki kıyaslama tablosundan görüleceği üzere RTP rakiplerine göre üstün özelliklere sahiptir.

Kompozit boruların her kesitte aynı teknik isterleri karşılayabilmesi için boru kesitinin aynı yapıda olması gerekmektedir. RTP borulara takviye malzemesi helisel sarma yöntemiyle sarıldığından, kesit yapısının boru boyunca aynı yapıda olabilmesi için helis hatvesinin boru boyunca aynı olması bir zorunluluktur. Ayrıca aynı hatve ile sarılan takviye malzemesi boru çevresinde homojen bir şekilde ısıtılması ve tüm kesitte eşit yapışma sağlanması önemlidir. Bu gereklilikler takviyeli termoplastik boru üretimini zorlaştırmaktadır. Diğer yandan sarımı yapılan takviye malzemesi bittiğinde yeni malzemenin ilk ucu mevcut sistemlerde boru yüzeyine elle yapıştırıldığı için o anda kesit yapısı bozulmakta, süreklilik sekteye uğramaktadır.

Proje kapsamında 90-800 mm çap aralığında ve 10-200 Bar basınç dayanımında üretim yapabilecek kapasitede üretim hattı tasarımı yapılmış, hattın ilk prototipi yapılmış ve deneme üretimleri ile ilk numuneler üretilmiştir. Farklı ölçü ve katman kalınlığına sahip numunelere performans testleri yapılmıştır.

Bu teknoloji ile üretilecek boruların standartları API 15S, ISO TS 18226, TSE K 166, TS EB 15874 ve ASTM F2896 – 11 olup proje çıktıları bu standartları karşılamaktadır.

Bu teknoloji PCT/TR2015/050277 numara ve System and Method For Continuous Strip Winding Onto Lateral Surface Of Longitudinal Objects adı altında koruma altına alınmıştır.